ترانه کودکانه شاد درباره ی باران
کاربردهای شعر برای کودکان
"بهره مند کردن کودک از عشق به شعر، به این می ماند که چشمه ای یا جویباری درونی و همیشگی از شادابی و تازگی در درونش روان کنیم.
آن هم نه شادابی تنها چرا که دوست داشتن و درک شعر، گونه ای دریافت و حس ششم برای فرد به ارمغان می آورد که در روبه رو شدن با زندگی و جهان پیرامون از او انسانی چالاک می سازد. چالاک به مفهوم بسیار بسیار زنده"
رومر گودن ۱۹۹۸
شعر زبان شادی ها، غم ها، آرزوها، آمال و نفرت هاست. شعر وسیله ی تفریح و سرگرمی و به شادی گذراندن اوقات فراغت است. زبان همدردی، هم زبانی و هم آهنگی است. همه ی کودکان به طور فطری شعر را دوست دارند و از آن لذت می برند. پس پدران و مادران و مربیان وظیفه دارند در سنین کودکی شنیدن و خواندن شعر را در کودکان تقویت کنند و این کار را تا سنین نوجوانی نیز ادامه دهند تا علاقه به شعر در آن ها ذاتی شود. توجه به تاثیرات شعر برای پرورش عواطف، احساسات و درک کودکان -که در زیر می آید- دلایلی است که وارد کردن کودکان به دنیای شعر را ضروری می کند.
اولین واکنش کودکان به شعر شادی و لذت است. او با هیچانه ها در مهد کودک شادی را در شعر در می یابد، با شعرهای داستانی شعر را درک می کند و به مرور به درک شعرهای هیجان انگیز و احساسات عالی و ارزش های انسانی درون آن می رسد. برای کودک امروز که به وسیله ی دیوارهای صوتی و تصویری تلویزیون و دنیای مجازی اینترنت محصور شده است، شعر سفر عاطفی بسیار جالبی است که در آن رویاها و احساس های خویش را باز می یابد و نشانه های غم و شادی،هراس و نفرت خویشتن را می بیند. شعر دریافت های تازه ای به کودکان از جهان پیرامون شان می دهد و به آن ها کمک می کند تا از زاویه ای نو و با احساسات عالی به جهان بنگرند. در واقع شعر ارتباط کودکان را با جهان عمیق تر، عاطفی تر و دلچسب تر می کند. در نتیجه ی آشنایی با شعر، کودکان به درکی از ظرافت های جهان می رسند. پرواز شاپرک ها، شکفتن گل، طلوع آفتاب، صدای حرکت برگ ها با باد و…برای آن ها لذت و مفهومی خاص پیدا می کند. شعر زیبایی های جهان را نشان می دهد،آن ها را تحسین و حتی پاسداری می کند و ناسازگاری ها را نیز آشکار می سازد.از این رو شور زندگی و امید را در کودکان به وجود می آورد. شعر حساسیت کودکان را نسبت به ارزش های انسانی – اخلاقی و نیازها و احساسات دیگران گسترش می دهد و چشم آن ها را به وجود خود و دیگران می گشاید و ذهن آن ها را با احساس همدردی نسبت به دیگران آشنا می کند. شعر کودک را از یک فرهنگ مشترک با جامعه اش برخوردار می سازد. او با به خاطر سپردن صداها، قافیه ها و وزن های اشعار به گنجینه ای عظیم از فرهنگ انسانی دست می یابد. از راه شعر کودکان از خردسالی می آموزند به کار و هدف های عالی زندگی احترام بگذارند. شعر کودک را در موقعیت هایی قرار می دهد که امکان تجربه ی عملی آن ها را ندارد. همراه زال به قله ی قاف می رود و با سیمرغ همخانه می شود، با خورشید پادشاه ستارگان از افق سر برون می آورد. چون واژگان شعر موزون و آهنگین است کودکان را تشویق می کند تا با واژه ها بازی کنند و این امر موجب لذت بردن از زبان و گسترش دامنه واژگانی در ذهن کودک می شود. شعر درهای جدید بیان را برای کودکان می گشاید و وسایل و ابزار کاملا متفاوت برای بیان تجربه ها، مشاهدات و احساسات در اختیارشان می گذارد. از رهگذر شعر کودکان نیروی واژه ها را کشف می کنند همان نیرویی که شاعر توانسته است آن را آزاد کند و به شگفتی دلنشین دست می یابند و از روشن دیدن چیزهای واقعی به وجد می آیند . شعر نیروی تخیل کودکان را تقویت می کند، به آن ها فرصت می دهد فراتر از واقعیت های موجود به زندگی بنگرند و آرزوهای بزرگ را در تخیل حس کنند. و این زمینه ساز فعالیت های بعدی آن ها در زندگی است. شعر احساسات کودک را بر می انگیزد، می پروراند و جهت انسانی به آن ها می دهد. در واقع شعر در تربیت احساس و عاطفه تاثیر دارد. شعر کودکان را در شناخت مفاهیم جهان پیرامونشان یاری می دهد، مثل اندازه، شماره، رنگ و… شعر حس و حال هایی را بیان می کند که برای کودکان آشناست و بدین سان آن ها را در درک و پذیرش احساسات شان یاری می نماید. شعر حساسیت کودکان را نسبت به طبیعت بالا می برد و آنان را حامی طبیعت در مبارزه با هر نوع آلودگی می سازد. شعر بهترین وسیله ی آشنایی کودکان با زیبایی است زیبایی صدا و آهنگ، زیبایی احساس و بیان؛ بنابراین احساس زیبایی شناختی کودکان را گسترش می دهد و در تربیت هنری کودکان خواندن شعر همانقدر مهم است که شنیدن موسیقی یا نقاشی کردن. شعر روح و روان کودک را آشفته می کند. او را از یک پذیرنده ی بی چون و چرای واقعیت ها بیرون می آورد یعنی احساس واقع گرایی، او را به مبارزه می خواند و بی اعتنایی اش را نسبت به اندیشه های غریب، احساس های تازه و تصویرهای دیگر گونه از جهان درهم می شکند. و بالاخره شعر توان لذت بردن از زندگی و زیبا دیدن پدیده های آن را در کودک تقویت می کند و سبب پرورش قدرت درک زیبایی در او می شود. قطعا پزشکی که با شعر آشنا است گونه ی دیگری به بیمارش می نگرد و لذت بیشتری از شغلش می برد.